Medicijnen of voedingssupplementen?
Hoe gevaarlijk is het (dagelijks) gebruik van voedingssupplementen eigenlijk? Veel consumenten slikken zonder morren allerlei medicijnen maar zijn erg bezorgd wanneer het om voedingssupplementen gaat. Ze beseffen niet of nauwelijks dat voedingssupplementen vele malen veiliger zijn dan medicijnen. Bovendien, de gevolgen voor de gezondheid van een te lage inname van essentiële voedingsstoffen mogen niet onderschat worden
Het voedingscentrum
Het voedingscentrum denkt dat het met die tekorten wel meevalt: “De herfstige natte dagen zorgen voor druipende neuzen. Tijd voor een vitamine boost of…Wacht even! Ben je gezond? Eet je gevarieerd en dagelijks de aanbevolen hoeveelheid groente en fruit? Laat dan de vitaminesupplementen maar zitten. Je krijgt door je voeding al voldoende vitaminen en mineralen binnen. De supplementen voegen daaraan niets toe.”(1)
De eigen eetmeter logenstraft dit standpunt. Vul de eetmeter een paar weken in en je moet tot de conclusie komen dat het lastig is om aan de aanbevolen hoeveelheden essentiële voedingsstoffen te komen, zelfs als je gezond en gevarieerd eet.(2) Bij een verhoogde behoefte aan voedingsstoffen door medicijngebruik en/of ziekte is het al helemaal lastig om hierin te voorzien met voeding alleen.
Meldingen van vergiftiging in Amerika
Dat voedingssupplementen heel veilig zijn, blijkt mede uit het tweehonderd pagina’s tellende jaarrapport van het Amerikaanse National Poison Data System, dat afgelopen december is gepubliceerd in het vaktijdschrift Clinical Toxicology.(3) Het rapport is gebaseerd op gegevens die in 2009 zijn verzameld door zestig toxicologische centra, verspreid over de Verenigde Staten. Alle meldingen van vergiftiging zijn zorgvuldig opgetekend en in geval van sterfte is onderzocht welke (potentieel) toxische stof de zekere, waarschijnlijke of bijdragende doodsoorzaak is geweest. ln het jaarrapport wordt melding gemaakt van 1158 sterfgevallen waarbij medicijnen de directe doodsoorzaak zijn geweest.
Het gaat hierbij onder meer om:
- pijnstillers (zoals acetaminofen [paracetamol], salicylaten [aspirine, ascal], acetaminofen/hydrocodone, methadon),
- cardiovasculaire medicatie (hartglycosiden[digoxine], calciumblokkers [verapamil, amlodipine, diltiazem], betablokkers [metoprolol],antistollingsmiddelen [trombocyten-aggregatieremmers, coumarines]),
- antidepressiva (amitriptyline, doxepine, bupropion) en
- kalmeringsmiddelen en antipsychotica (quetiapine, alprazolam, diazepam, zolpidem).
Zo en dan nu het goede nieuws: volgens de gegevens van het National Poison Data System is in 2009 in de Verenigde Staten helemaal niemand overleden door het gebruik van voedingssupplementen of kruiden. En dan te weten dat meer dan de helft van de Amerikanen dagelijks één of meerdere voedingssupplementen gebruikt! Ook in de Verenigde Staten is op het gebied van voedingssupplementen sprake van bangmakerij. De situatie in Nederland is waarschijnlijk niet anders dan in de Verenigde Staten. Voor alle duidelijkheid: het zijn medicijnen die de ernstigste bijwerkingen hebben en niet de voedingssupplementen.
Bijwerkingen van medicijnen en/of medicatiefouten in Nederland.
ln Nederland vinden jaarlijks ruim 41.000 medicijn gerelateerde acute ziekenhuisopnames plaats (5,6% van alle acute opnames). Dit blijkt uit gegevens van het HARM-onderzoek (Hospital Admissions Related to Medication) uit 2006.(5) De levensbedreigende situaties ontstaan door bijwerkingen van de medicijnen en/of medicatiefouten (waaronder voorschrijf-, doseer- en toedienfouten).
De meest risicovolle groepen medicijnen volgens dit onderzoek zijn:
- NSAID’s (veelal zonder recept verkrijgbaar),
- cardiovasculaire medicatie,
- psychofarmaca,
- corticosteroïden
- antidiabetica.
Ruim 2000 van de 41.000 mensen die jaarlijks door (verkeerd) medicijngebruik in het ziekenhuis belanden, overlijden tijdens de opname. Daarnaast hebben circa 3900 mensen bij ontslag uit het ziekenhuis restschade. Vooral ouderen boven 65 jaar lopen risico; zij hebben circa twee maal zoveel kans om opgenomen te worden vanwege een medicijn gerelateerd probleem dan jongeren.
ln september 2005 promoveerde Sabine Straus aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam. Zij heeft in haar onderzoek aannemelijk gemaakt dat in Nederland jaarlijks 300 mensen overlijden aan acute hartdood, veroorzaakt oor medicijnen die een geleidingsstoornis in het hart veroorzaken, die kan leiden tot ernstige hartritmestoornissen. Van een groot aantal medicijnen is zelfs bekend dat ze deze bijwerking kunnen hebben.
Het lijkt erop dat de veiligheid van medicijnen eerder wordt overschat en dat de veiligheid van voedingssupplementen wordt onderschat. Natuurlijk is het belangrijk dat voedingssupplementen van goede kwaliteit zijn, dat ze met kennis van zaken worden geadviseerd en dat rekening wordt gehouden met maximaal aanvaardbare doseringen en mogelijke interacties. (zie ook onze nieuwsbrief van maart 2011) Maar het verdrijven van potentiële gezondheidsrisico’s van voedingssupplementen is ook weer niet nodig!
Onbekende bijwerkingen van gewone medicijnen. Hieronder een aantal “heftige” medicijnen die vrij verkrijgbaar zijn en waarvan de meeste mensen niet weten wat ze ècht doen, tot de rekening wordt gepresenteerd…
Paracetamol, hapt zo heerlijk weg!
Paracetamol is bijvoorbeeld veel minder onschuldig dan werd aangenomen. Gebruik tijdens de zwangerschap kan voor het toekomstige kind o.m. tot eczeem en astma leiden. Dit omdat Paracetamol voor een verhoogde oxidatieve stress kan zorgen. Deze verhoogde vrije radicaalschade leidt tot ontstekingen en overactiveert daarmee het immuunsysteem. Dit kan voor toekomstige schade zorgen bij het kind, zoals constitutioneel eczeem of astma. Langdurig of frequent gebruik kan ook bij volwassenen voor leverschade zorgen. Iets om echt wel rekening mee te houden. Veel vrouwen gebruiken paracetamol tegen menstruatiepijnen, ook nog aanbevolen volgens de bijsluiter. Maar gewoon wat extra vitamine C en bijvoorbeeld 50 mcg (microgram) D3 per dag werkt zeker zo goed, maar dan zonder leverschade. Het levert juist bescherming tegen heel veel andere aandoeningen, zoals … astma.
aspirine en ibuprofen versus erectiestoornissen
Voor aspirine en ibuprofen mag je ook de nodige voorzichtigheid in acht nemen. Deze zogenaamde NSAID’s (non steroid anti-inflammatory drugs) kunnen het risico op erectiestoornissen fors verhogen. Dat werd toevallig ontdekt omdat men juist het tegendeel wilde bewijzen. De gedachte was dat mensen die hart- en vaataandoeningen hadden voordeel hadden bij het bekende aspirientje. Mannen met vaatklachten hebben immers ook vaak problemen met erectiestoornissen. De penis is voorzien van heel veel fijne bloedvaten die moeten kunnen opzwellen om tot een volwaardige erectie te komen. Dat is een probleem bij de verkeerde lifestyle, dus werd het aspirientje bedacht als oplossing om de vaten te beschermen. Vreemd natuurlijk, want je krijgt geen hart- en vaatziekten doordat je lichaam gebrek heeft aan aspirine. En evenmin erectiestoornissen. Maar het was natuurlijk een leuk idee om daarmee de omzet van aspirine te verhogen. Het tegendeel bleek echter waar. Mannen die een paar keer per maand deze medicijnen gebruikten hadden al 140% meer kans op erectiestoornissen. Werden, bijvoorbeeld, bij gewrichtspijnen deze pillen 3x daags gedurende 2 weken gebruikt dan steeg het risico zelfs met 240%!
Bij de voorbeelden hierboven gaat het om medicijnen die je zo even kan halen bij een drogist of zelfs tankstation. Deze groep medicatie zorgt in Engeland voor zo’n 2.500 doden per jaar, naast talloze ziekenhuisopnames voor maag- en darmbloedingen. Misschien een leuk onderwerp voor de Consumentenbond? In ieder geval beter dan je druk maken om multi’s die misschien niets doen maar in ieder geval ook niemand laten overlijden wegens bijwerkingen. (zie ook onze nieuwsbrief van maart 2011)
medicatie tegen depressie
Nog gekker is het overigens met medicatie tegen depressies. Vervelende bijwerking; mensen nijgen naar zelfmoord. En dat zijn geen kleine aantallen, dat kan ik je verzekeren! Er bestaat namelijk een lijst van 832 “medicijnen” die zelfmoordpogingen kunnen uitlokken. Paxil, een antidepressiva, is in die lijst verantwoordelijk voor 4,9% van alle zelfmoordpogingen. Simpelweg 1 op de 20 van alle gevallen. Er zijn heel veel mensen die dergelijke medicatie gebruiken. Van de Paxil-gebruikers onderneemt maar liefst 1 op de 300 een zelfmoordpoging! En het wordt gewoon voorgeschreven. Waarom het dan op de markt blijft is natuurlijk een raadsel want maker GlaxoSmithKline publiceerde deze studie zelf, wat op zich goed is, maar ze hebben ze nog niet van de markt gehaald.
Niemand die een depressie heeft, krijgt dit door gebrek aan medicatie. Je krijgt ook geen hoofdpijn omdat je hersenen gebrek hebben aan paracetamol. Maar een lichaam heeft wèl gezonde voeding nodig en veel beweging. Dè oplossing van heel veel ziektebeelden, inclusief insulineresistentie en hoge bloeddruk. Lekker buiten in de zon (als die er is), voor die broodnodige extra vitamine D3, gratis wel te verstaan!
De volgende nieuwsbrief zal gaan over gezonde voeding, beweging en tips om gezond oud te worden…