Flaters in naam der wetenschap

In de praktijk merk ik dat er nog heel veel misverstanden zijn op het gebied van voeding. Veel cliënten denken dat ze gezond eten als ze magere producten eten en “yakultdrankjes” drinken. Voedingswetenschappers hebben grote flaters begaan in het verleden. Rond 1950 bijv. trokken wetenschappers verkeerde conclusies uit bevolkingsstudies. (o.a. het Framingham Onderzoek). Men zag vet als dè enige oorzaak van zwaarlijvigheid en hart- en vaatziekten. Lange tijd moesten we vetten mijden om gezond te blijven en geen overgewicht te ontwikkelen. (Jazeker, we hebben allemaal vetvrees…) Niet alleen was dit een verkeerd advies, het heeft ook averechts gewerkt…
Recente studies geven een genuanceerder beeld: een dieet rijk aan vetten (ook verzadigde!) en arm aan koolhydraten werkt minstens even goed om te af te vallen!
Koolhydraatarm wil niet zeggen vezelarm, want goede vezels zijn wel erg belangrijk voor je gezondheid! Deze haal je vooral uit groenten; ook uit peulvruchten, noten, zaden en fruit

Wat zegt de overheid?

Nederlanders zijn niet gezonder gaan eten!

Dat constateert het RIVM (Rijks Instituut voor Volksgezondheid en Milieu). Deze adviesorganisatie van de overheid hield een Voedsel Consumptie Peiling onder bijna 4000 Nederlanders van 7 tot 69 jaar en onderzocht hun eetgedrag tussen 2007 en 2010. Het blijkt dat we nog steeds te weinig groente, fruit, vis en vezels eten.

Kinderen eten slechts 1 tot 2 procent voldoende groente; van de volwassenen eet maximaal 14 procent voldoende groente. Afhankelijk van de leeftijdsgroep eet 3-26% voldoende fruit. De aanbeveling om 2x per week vis te eten wordt door de meeste Nederlanders niet gehaald. Het onderzoek laat ook zien kinderen en jongeren veel minder groenten, fruit en vis consumeren dan volwassenen…

Uit de peiling blijkt dus dat een aanzienlijk deel van de bevolking een beduidend te kort aan voedingsstoffen binnen krijgt. (met name vooral vitamine A, B, C, D en E, magnesium, kalium, ijzer, foliumzuur en zink). De gezondheidsconsequenties zijn soms nog onduidelijk…

Cholesterol; har(t)d nodig!

Veel cliënten vertellen me dat hun cholesterolgehalte te hoog is. De norm bij de dokter is vrij laag. (Streefwaarden voor de meeste mensen: Totaal cholesterol? onder 5.00mmol/l ; LDL cholesterol? onder 3.00mmol/l). Ik vertel mijn cliënten dat ik het niet altijd vestandig vind om met medicatie (cholesterolverlagers: statines) te werken. (uitzonderingen daargelaten). Met goede voeding kun je zo veel doen op een gezonde manier. Ons lichaam maakt zelf cholesterol aan, omdat de stof zeer essentieel is bij het repareren en beschermen van de binnenwanden van de bloedvaten als die beschadigd zijn (reparatiemechanisme). Cholesterol is een antioxidant en fungeert als “eerste hulp” van het lichaam. Bovendien is cholesterol essentieel voor het vormen van hormonen, zoals cortisol, oestrogeen, testosteron, progesteron en aldosteron…
NB: onze hersenen bestaan voor een groot deel uit vetten. het idee om cholesterol te verlagen middels statines kan juist de goede vetten uitschakelen in de hersenen met grote risico’s op aandoeningen als tumoren en alzheimer.
Hierover is een interessant boek verschenen door Prof. Dr. Walter Hartenbach:

Praktijkvoorbeeld: Mevrouw X kreeg het cholesterolverlagende medicijn Crestor (statine) voorgeschreven vanwege hart en vaatproblemen. Zij ontwikkelde in korte tijd Diabetes Mellitus II. De artsen zeiden: “Heel vervelend voor u mevrouw, maar je kan er oud mee worden, er is mee te leven.” NB Tja, het is maar hoe je het bekijkt, nietwaar?

Verzadigd vet: helemaal niet slecht!

Goede (dierlijke) vetten voorzien ons in de belangrijke vitamines A, D, E, K en cholesterol. Het membraan van al onze cellen bestaat voor minstens 50% uit verzadigd vet en cholesterol. Ze geven de noodzakelijke stevigheid en integriteit zodat cellen goed kunnen functioneren. Zowel cholesterol als verzadigd vet zijn essentieel voor de groei van baby’s en kinderen, vooral ook voor de ontwikkeling van de hersenen.
Uit cholesterol wordt vit. D gemaakt, noodzakelijk voor gezonde botten, juiste ontwikkeling en groei, spierspanning, zenuwstelsel, insulineproductie, voortplanting en immuunsysteem.

Verzadigde vetten zijn belangrijk voor de botten. Minimaal 50% van het vet in de voeding zou verzadigd moeten zijn, zodat calcium kan worden opgenomen in de celstructuur. Ook beschermen verzadigde vetten de lever tegen alcohol en andere toxines.

Nee, de vetten waar we vrees voor moeten ontwikkelen en die we absoluut uit ons menu moeten schrappen zijn de transvetten. Transvetten ontstaan bij het harden van plantaardige oliën en o.a. bij de fabricage van margarine en frituurvet. (fabrieksmatig proces). Veel koek, gebak, patat en chips (zoutjes) worden gemaakt met die foute (trans)vetten. Transvetten zijn de boosdoeners.

Ze zijn ècht schadelijk en worden in verband gebracht met het ontstaan van hart- en vaatziektes en een gevaarlijke verhoging van het cholesterolgehalte. Eet je die “rommel”, die koekjes, zoutjes, patat, enz. niet (ze zitten vaak ook nog vol met geraffineerde suiker en witmeel!), dan hoef je niet bang te zijn als je een cholesterolgehalte hebt van 7.00mmol/l.

Dus hoe eten we juist voor een goede gezondheid?

Consumeer een voeding die arm is aan alles wat overbodig is: suiker, snoep, snacks, chips, teveel zout … Eet wèl voldoende groente en fruit en vergeet ook de eiwitten en goede vetten niet. Een evenwichtige, juiste voeding vormt de beste basis. Het huidige westerse voedingspatroon bestaat vaak voor meer dan 70%! uit koolhydraten (brood, pasta, rijst, aardappelen, versnaperingen), waarvan het grootste gedeelte geraffineerd en/of bewerkt is. Een betere verdeling van de macronutriënten (koolhydraten, eiwitten, vetten) zou zijn: 30% “goede” koolhydraten, 40% eiwitten en 30% vetten. Vetten hoef je dus niet te mijden als je de juiste vetten maar kiest zoals olijfolie, kokosolie, roomboter, noten,… en goede koolhydraten zitten bijvoorbeeld in ongeraffineerde granen, fruit, groenten, peulvruchten, noten. Besef goed dat alles wat klaargemaakt of verwarmd wordt in de microgolfoven (magnetron) gelijk is aan voedsel “doden”, en dat hierdoor de voedingswaarde nihil wordt.

Eieren verlagen de kans op hart- en vaatziekten!

Ben je ook zo iemand die wel een eitje lust, maar er geen eet omdat je nog steeds gelooft in het fabeltje dat eieren je cholesterol verhogen en hart- en vaatziekten veroorzaken? Dan is er goed nieuws voor jou, want eieren zijn onlangs in het tijdschrift Food Chemistry beschreven als “het meest perfecte voedsel”, vol proteïnen, vetten, vitaminen en mineralen. En het blijkt dat ze ons juist beschermen tegen hartziekten en zelfs tegen kanker! Tenminste, als we Professor Jiangping Wu van de Universiteit van Alberta (Canada) mogen geloven. Eieren zijn volgens hem één van de rijkste bronnen van antioxidanten. Het was al bekend dat eierdooiers veel carotenoïden bevatten, maar prof. Wu heeft nu in eierdooiers ook twee aminozuren ontdekt met een krachtige antioxidatieve werking, namelijk tryptofaan en tyrosine. Tyrosine is o.a. nodig voor de aanmaak van schildklierhormonen. Tryptofaan is een voorloper van diverse belangrijke stoffen waaronder serotonine. Wanneer je eieren kookt of bakt verliezen ze ongeveer de helft van hun antioxidanten, maar zelfs dan zijn ze nog steeds een ideale manier om de dag mee te beginnen. Prof. Wu stelde eerder al vast dat de eiwitten uit eieren hetzelfde effect hebben als ACE-remmers (dit zijn medicijnen die gebruikt worden om de bloeddruk te verlagen). Elke ochtend een (paar) zachtgekookt(e) eitje(s) lijkt me een veel smakelijkere manier om je bloeddruk onder controle te houden dan het gebruik van (schadelijke) medicijnen.

Referentie:
Wu J, Schieber A, Nimalaratne C, Lopes-Lutz D. Free aromatic amino acids in egg yolk show antioxidant properties. Food Chemistry, 2011; 129 (1): 155

Kinderen: ze zijn wat ze eten

Ook in Engeland laat het eetgedrag van kinderen en pubers te wensen over. Jamie Oliver heeft het Engelse publiek wakker geschud. De “ British Medical Association” (BMA) heeft hierop gereageerd met een waarschuwing: “We mogen ervan uitgaan dat de ontoereikende voeding die kinderen vandaag krijgen leidt tot fysieke gezondheidsrisico’s. Zelfs in die mate, dat veel kinderen zullen sterven vóór hun ouders als een direct gevolg van hun ongezonde voeding en levensstijl”. Ref: Dr. Alex Richardson – Oxford University.

Dr. Natasha Campbell-Mc Bride beschrijft in haar boek “Gut and psychology syndrome” haar praktijkervaringen. Jaarlijks behandelt ze honderden kinderen met de meest uiteenlopende problemen. Veelal ziet ze bij kinderen met aandachtsstoornissen en leerproblemen ook andere problemen zoals astma, eczeem, allergieën, enz.

De gemeenschappelijke factor is dat al deze kinderen een verstoorde maag-darmfunctie hebben. Meestal starten deze problemen reeds wanneer borstvoeding vervangen wordt door flessenvoeding. Nu we dit weten, is het zo klaar als een klontje hoe belangrijk het is om onze kinderen goed te voeden. Ouders dienen het goede voorbeeld te geven.

Conclusie

We voeden ons over het algemeen zeer slecht. Een onderzoek van het instituut voor “Optimum Nutrition”, toonde aan dat een optimale voeding samen met supplementen bij 79% van de onderzochte personen een verbetering gaf van het energiepijl, 66% had een beter geheugen en meer geestelijke scherpte, 66% voelde zich emotioneel beter in evenwicht; bovendien gaf het bij 28% een stressreductie. En wie zijn maaltijden goed en slim samenstelt, stimuleert ook de aanmaak van hormonen en boodschapperstoffen die goed zijn voor de conditie van je lijf.

Het geheim van een lang en gezond leven, de Steen der Wijzen, ligt in gezond eten, prettig bewegen en niet te vergeten: een actief liefdesleven. De liefde is een fantastische work-out en maakt heerlijke hormonen aan! Advies?